Kognitywistyka

Książka dla młodego odbiorcy: rewizje – wyzwania – kontrowersje

2025-10-17
16 października 2025 r. w sali konferencyjnej Książnicy Kopernikańskiej Prof. Arkadiusz Gut wraz ze studentką kognitywistyki Magdaleną Sikorską oraz studentem polonistyki Kajetanem Kuligowskim podczas konferencji Książka dla młodego odbiorcy: rewizje – wyzwania – kontrowersje zaprezentuowali interdyscyplinarne badania dotyczące wpływu czytania literatury pięknej na rozwój zdolności mentalizacyjnych, czyli umiejętności rozumienia stanów umysłu innych osób.
 
W swoim wystąpieniu pt. Pisarstwo Young Adult w konfrontacji z systemem literackiej mentalizacji pokazali, w jakim stopniu długotrwała ekspozycja na literaturę piękną sprzyja rozwijaniu empatii, rozumieniu emocji oraz trafniejszej atrybucji stanów mentalnych innych ludzi. Są to badania nowatorskie i pionierskie w polskim kontekście naukowym i pokazują jak powiązać badania kognitywne i eksperymentalne z badaniami na literaturą.
 
Podczas obrad w Książnicy Kopernikańskiej dyskutowaliśmy o:
  • najnowszych trendach w literaturze młodzieżowej i wpływie mediów społecznościowych na czytelnictwo;
  • obecności tematów trudnych, kontrowersyjnych i społecznie wrażliwych w książkach dla młodych odbiorców;
  • znaczeniu emocji, relacji rodzinnych i międzypokoleniowych w prozie dla dzieci;
  • roli sztucznej inteligencji w tworzeniu treści literackich;
  • edukacyjnym potencjale literatury i sposobach pracy z lekturą w szkole;
  • książce obrazkowej, ilustracji i wizualnych formach narracji;
  • roli tłumacza, wydawcy i nauczyciela w kształtowaniu kultury czytelniczej.

Ponadto podczas konferencji odbyła się debata "Nastolatki wobec literatury dla młodego odbiorcy". Uczniowie szkół podstawowych i średnich podzielą się swoimi refleksjami na temat współczesnych książek.

Pobierz Program konferencji (plik .PDF)

Strona internetowa konferencji

Organizatorzy:

  • Pracownia Badań Kultury i Literatury Dziecięco-Młodzieżowej Wydziału Humanistycznego UMK
  • Katedra Edytorstwa i Literatury Polskiej UMK
  • Wydawnictwo Naukowe UMK
  • III Liceum Ogólnokształcące im. Marii Konopnickiej we Włocławku
  • Książnica Kopernikańska w Toruniu

Patronat honorowy:

  • Piotr Całbecki, Marszałek Województwa Kujawsko-Pomorskiego

Patronat UMK:

  • Dr hab. Joanna Kucharzewska, prof. UMK, Prorektorka ds. promocji i współpracy z otoczeniem społeczno-gospodarczym
 
Andrzej Zykubek

Kognitywistyka